1. HELJARKVIÐA I: Á HELVEGI

Fleygði Óðinn
ok í folk of skaut,
þat var enn folkvíg
fyrst í heimi
(Vǫluspá 24)

Hófusk svá leggja aldr ok naðrs ógn með ásynjum sem ok Háars þegnum líkum.

Farit hefi ek blóðgum brandi
svá at mér benþiðurr fylgði,
ok gjallanda geiri;
gangr var harðr af víkingum.
Gjǫrðum reiðir róstu
rann eldr of sjǫt manna,
ek lét blóðga búka
í borghliðum sæfask
(Egils saga, ch. 48)

Roðit vas sverð, en sverða
sverð-Rǫgnir mik gerði.
Vǫ́ru reynd í rǫndum
rangálkn fyrir ver handan.

Blóðug hygg ek í blóði
blóðgǫgl of skǫ stóðu.
Sárfíkinn hlaut sára
sárgammr enn ǭ þramma.
(Gunnlaugs saga ormstungu, ch. 13)

Hér holmleggjar viðr er á vargs verðra hjardrlandi. Þrumugnýr bersk úr veðra hǫll jǫtun vegs. Geirs dróttinn, Yggjar valbygg færir at limláta glamm! Njóts rann, þín ǫrva drífa ræðr fyrir Svǫlnis ekkju. Váfaðar váðir inna níu, Gauts gǫtvar inna níu, víkinga máni inna níu, megi hrafns víns hreggr færa á glatan augna tungskæðra orma.

Bǫrðumk ek einn við níu,
en við ellifu tysvar,
svá fingum val vargi;
varð ek einnbani þeira.
Skiptumsk hart af heiptum
hlífar skelfiknífum.
Lét ek af Emblu aski
eld valbasta kastat.
(Egils saga, ch. 80)

En er ofnir tónar úr Nornanna skjálftafullum hvítum hǫrpum hleypa dísum gǫndum, bersk gunnhvata glamr at svá vakni hjartasalir óttaligrar bǫlrannar. Svá urðu draum-Njǫrvar. Eldingaflaugar Bors burs þruma leidd af rǫmmu afli skorinna Sverða sverrifjarða. Mín lungnatorg, mín gollarhǫll, byrgðar stallar af gunngjǫrnum eski, drifið hjararflóði. Sárgammr varð sóknbára, brátungl at fjarlagi. Svá urð draum-Njǫrvar. Mundilfari, dóttir þín horfin. Ýmir, þinn beinkofi hulinn sjónarbergi eggjabrodds hjara. Viðar morð heyrða þá glamm hlátr valkyrja at ofan ok kring. En aðrir áttu þar valfall. Svá bǫðgerðar eski stilliliga renna niðr Árnars mæri undir. Kǫld ok dimm her-Gauts vin skal oss færa helvegar til. Gegnum Gnitaheiðar litlausra yndisheima ulfs tuggvum sǫkkti sem ok fǫrumǫnnum. Sjá Yggdrasils rætr þjrár, orð Hrímþursa ok Mennskra manna óma kring ver setrs fram fyr sjónum. Ofar dynr hljóðan frá rǫmmum raustum systra. Sem byrmǫrk af kvikynda sýndusk sú vápn.

Vína heitir ein,
ǫnnur Vegsvinn,
þriðja Þjóðnuma,
Nyt ok Nǫt,
Nǫnn ok Hrǫnn,
Slíð ok Hríð,
Sylgr ok Ylgr,
Víð ok Ván,
Vǫnd ok Strǫnd,
Gjǫll ok Leiftr,
þær falla gumnum nær,
er falla til Heljar heðan.
(Grímnismál 28)

Sal sá hann standa
sólu fjarri
Nástrǫndu á
norðr horfa dyrr;
falla eitrdropar
inn um ljóra,
sá er undinn salr
orma hryggjum.
(Vǫluspá 38)

Níðhǫggr rífr ok tætir hjarta stíga sundr meðan blá half en half með hǫrundar lit Loka eignardóttir býðr vargs leifum til hennar Eljúðna, alla hǫðla grunn ofan. Hel nefnisk þat land er fjǫlbyggt vápnefldri rotinni valbráð. Haldi Hel því er hefir uns Naglfar skríðr.


2. HELJARKVIÐA II: HELGRINDR BROTNAR

Óðins sonr andvana at Haðars hǫndum ok Lopts vilja, eftir sitja sigtíva synir ok heimakyn veglaus í svalheimi ofan. Bragar kvónar hvarma hrynregns herjar á mellu dólgs móðr æ síðan ok fjǫrtál magnask krafti með sorta gullslegins alar Forseta. Stála æski-Baldr kom heim. Nú hrings setr liggr frammi fyr inni sem blá half en half með hǫrundar lit sitr at Eljúðnum, skjálfti er markaðr þessu kalda votlendi aldrstila. Þá er Sleipnir snart Helgrindr, þá er hjaraflóð gjǫll rísa ok hylja eyðilendr með dǫkkrauðu eitri, þá er Nástǫnd ber ofgótt fǫlra gunnhvata náa. Þpa er Helgrindr brotnar niðr! Herþruma ok dolgeisa í dǫkkvandi regns hátunni, flækt i Ýmis skýja slóð, afhjúpa grimm ǫrlǫg guma!

Fyllisk fjǫrvi
feigra manna,
rýðr ragna sjǫt
rauðum dreyra;
svǫrt verða sólskin
um sumur eftir,
veðr ǫll válynd.
(Vǫluspá 41)

Gól of ásum
Gullinkambi,
sá vekr hǫlða
at Herjafǫðrs;
en annarr gelr
fyr jǫrð neðan
sótrauðr hani
at sǫlum Heljar.
(Vǫluspá 43)

Hvellt hljóð klýfr þá níu heima sem þyngsk bǫnd bresta sundr ok kveldríðu stóð Varðrúnar viggja renna undan viðþolslaust. Garmr er sá nefndr, sem frá vatnsmynni Gnipahellis tveggja bági rennr til at færa at fjǫrslit þess eineygða áss gunnhvata óðann ok hans herlið frá Valhǫllu. Nú skelfr Jarðar hals ok linns blóðar miklask upp eftit, linna ei Ratatǫski at færa hergamms orð at Níðhǫggi. Jólna sumbl renna saman ok dolga fangs barr bersk hvor við annan. Nú hefsk Herjans tuggu leikr. Nú rís vagna græðir. Nú blæs ragna reinvári í sitt Gjallarhorn ok skilr við Himinbjǫrg hinsta sinni.

Hrymr ekr austan,
hefisk lind fyrir,
snýsk Jǫrmungandr
í jǫtunmóði;
ormr knýr unnir,
en ari hlakkar,
slítr nái niðfǫlr,
Naglfar losnar.
(Vǫluspá 50)

En Fenrisúlfr ferr með gapandi munn, ok er inn neðri kjǫftr við jǫrðu, en in efri við himin. Eldar brenna ór augum hans ok nǫsum. Miðgarðsormr blæss svá eitrinu, at hann dreifir loft ǫll ok lǫg, ok er hann á aðra hlið úlfinum. (Gylfaginning 51)

Frá austri ok frá suðri, frá bǫlrǫnn ok frá illskáu hermagni Niflheljar undirheima, Lokabǫrn ok Surts ætt, ǫll magna grimmiligt élregn umlykjandi glatan.

Troða halir helveg,
en himinn klofnar.
(Vǫluspá 52)

Hropts hjalmeldar gildar ok kvikyndi, Vana guðir ok Ymis niðjar, goð ok frumberi uppskorna visku, Einherjar at Valhǫll ok blóðorra bǫrr frá svǫrtum strǫndum, allir valbráð þeirrar miklu orrustu við Ragnarǫk. Ok þá skar Surtr Bifrǫst Surtarloga, dǫkkva slegin brátungl Marnars fǫðr, skipar at hrótgarmi ok mélar þau bensævar rǫnn sem dreyfask um jǫtna dolgs móðr.

Sól tér sortna,
sígr fold í mar,
hverfa af himni
heiðar stjǫrnur;
geisar eimi
ok aldrnari,
leikr hár hiti
við himin sjalfan.
(Vǫluspá 57)

En nú nýr elds heimr rís. Æsir snúa aftr ok Yggjar brúðr skal græn á ný verða. En þá er Níðhǫggr snýr aftr, sá allra landa endiseiðr, flýgr hann yfir vǫllu ok ber rauðs eggjar á vindǫr sinni. Valbráð ulfs tugga mun skjǫgra helvegar manns mjǫtvið á ný. Niðurum ok þvert á lífs heima, niðurum í hrollkalda dauða heima.